Bora Bora-Australia

30.04.2012

Poniedziałek

Amerykańskie pisarz James A. Michener nazwał Bora-Bora w archipelagu Wysp Towarzystwanajpiękniejszą wyspą na świecie i osadził w jej scenerii swoją powieść pt. Południowy Pacyfik, która została przerobiona później na musical. Wielu ludzi uważa, że Bora-Bora to raj na ziemi. Pierwski osadnicy przybyli tu z południowo-wschodniej Azji 2 tys. lat temu.

Pośrodku wyspy wznoszą się pozosałości wulkanu z dwoma wierzchołkami. Mount Otemanu, obecnie o wysokości 725 m, wznosił się niegdyś na wysokość 5400 m n.p.m. póżniej erupcje zniszczyły wierzchołek. Ten dawno wygasły wylkan porasta teraz gęsty, zielony las. Dookoła wyspy rozpościera sie turkusowa laguna, oddzielona od morza piaszczystą mierzeją. Wszystko to opasane jest pierścieniem rafy kolarowej, upstrzonym piaszczystymi wysepkami, nazywanymi motus.

Ciekawostka na dziś:

Najwyższy wodospad na świecie to Salto del Angel w Wenezueli. Ma 979 m.

Waddenzee-Europa

29.04.2012

Niedziela

Waddenzee to nazwa holenderska. Niemcy nazywają to miejsce Wattenmeer, a Duńczycy Vadehavet. A nazwa polska to Morze Wattów. A watty zwane też osuchami, to właśnie takie coś nie do końca będące morzem, ale nie będące też lądem. To tereny odsłaniane podczas odpływu a zalewane w czasie przypływu.Morzem o głębokości metra, no, miejscami nawet trzech metrów w najgłębszych miejscach, jest tylko podczas przypływów, czyli dwa razy na dobę. Podczas odpływów (też dwa razy na dobę) jest to jedno wielkie słone błoto i mokry piasek.Nawet podczas przypływów głębokość Waddenzee jest tak mała, a silne wiatry wieją tam przez cały rok, nic więc dziwnego, że żeglowanie w tym miejscu było niesamowicie trudne. Jeden silniejszy podmuch czy fałszywe wychylenie steru i już się wpadało na mieliznę. I nie ma siły, by z niej zejść; woda wyższa nie będzie... trzeba ratować choć życie. A opuszczony wrak powoli zanurzał się w błocie, aż sterczały zeń tylko wierzchołki masztów. Całe Wattenmeer jest usiane wrakami statków sprzed dwóch tysięcy lat, tysiąca lat i całkiem współczesnych. Wśród nich jest brytyjski Lutine, który w 1799 roku zatonął koło wyspy Vlieland z ładunkiem... złota. Dlatego do żeglugi po wattach konstruuje się do dziś specjalne statki, o minimalnym zanurzeniu.

To błoto żyje, i to intensywnie. Małże, ślimaki, stawonogi i wszystko inne, co lubi takie środowisko, do tego mnóstwo gatunków roślin wodnych. Nic więc dziwnego, że przez cały rok wręcz roi się tu od ptaków. Właśnie tu, na fryzyjskich morskich bagnach zimują m. in. nasze czajki i brodźce.dsłaniane kilka razy na dobę dno Vadehavet to muliste błoto czyli marsze, morskie mady, bardzo żyzne gleby po osuszeniu, porośnięte roślinnością w miejscach nie zanurzających się zbyt głęboko, albo czysty piasek. Właśnie ze względu na duże powierzchnie piaszczyste Holendrzy zrezygnowali z budowy tamy łączącej Wyspy Fryzyjskie i odcinającej całe Waddenzee od morza. Zamienienie Morza Wattów na żyzne poldery byłoby zbyt kosztowne. Dlatego tama odcięła tylko marszową (od marszów, nie maszerowania) zatokę Zuider.

Ciekawostka na dziś:

Nigdzie w Biblii piekło nie pojawia się jako królestwo, w którym panuje szatan.

 Jezioro Hillier-Australia

28.04.2012

Sobota

Przy południowym wybrzeżu Australii leży grupa ponad 100 wysp zwana archipelagiem Recherche. Na jednej z nich, Middle Island, wśród bujnych lasów eukaliptysowych, leży błyszczące, pasteloworóżowe jezioro. Wygląda ono jak olbrzymi odcisk stopy na zielonej wykładzinie, otoczony białym piaskiem.Ma ono 600 m średnicy i jest stosunkowo płytkie. Od głębokich, błękitnych wód Oceanu Indyjskiego dzieli je jedynie wąski pas zarośli, białych wydm i piasku. Niegdyś wydobywano z niego sól, ale zaniechano tego wiele lat temu.

W 1950 roku naukowcy badali jezioro, starając się dowiedzieć, co powoduje jego niezwykle zabarwienie. Spodziewali się odnaleźć w jego słonych wodach algi. Nie natrafili jednak na ich ślad i nikt nie potrafi odpowiedzieć na pytanie, skąd jezioro bierze swą przedziwną barwę.Archipelag Recherche oraz Jezioro Hillier po raz pierwszy zostały zbadane przez ekspedycję Kapitana Flindersa w 1802 roku.Za najbardziej prawdopodobne wyjaśnienie uznaje się, że różowy kolor spowodowany jest niskim stężeniem składników odżywczych oraz przez różnego rodzaju bakterie i glony.

Ciekawostka na dziś:

Czekoladę odkryli Majowie, a sam zwyczaj picia czekolady kultywowali i rozwinęli Aztekowie.

Zorze Polarne-Europa, Ameryka

26.04.2012

Piątek

Zorze polarne to oślepiające wstęgi, łuki, promienie albo firanki w świetlne, migoczące na niebie w rejonach polarnych. Te z północy zwane są zorzą północną (aurora borelis), te z południa - zorzą południową (aurora australis).Nie wyjażniono do końca mechanizmu ich powstawania. Uważa się, że są rezultatem wychwytywania przez ziemskie pole magnetyczne drobnych cząsteczek energii, emitowanych przez Słońce. Mniej więcej co jedenaście lat Słońce wchodzi w fazę podwyższonej aktywności, wysyłając w przestrzeń kosmiczną duże ilości cząsteczek energii. Właśnie wtedy zorze są najwspanialsze.

Światła miast i wysokie budynki na horyzońcie mogą utrudniąć obserwacje, najlepiej więc oglądać zorze polarne w miejscach położonych z dala od obszarów miejskich. W miejscowości Churchill w Kanadzie zorzę można ujrzeć przez średnio 300 nocy w roku, podczas gdy w amerykańskim stanie Floryda ukazuje się ona czterokrotnie.Zorze polarne występują najczęściej na wysokości 90-130 km nad powierzchnią ziemi, pojawiają się też jednak znacznie wyżej. W 1959 roku zmierzono zorzę północną na wysokości 160 km. Rozciągała się ona na przestrzeni ponad 4800 km.Zorze polarne znane są ludzkości od ponad 2 tys. lat. Były one w przeszłości przedmiotem wielu mitów. We wczesnym średniowieczu Wikingowie wierzyli, że zorze polarne to galopujący po przestworzach wojownicy. W Arktyce Eskimosi byli przekonani, że zorze zostały stworzone po to. by oświecać drogę zmarłym niedawno ludziom.

Ciekawostka na dziś:

Największa wygrana na polskim boisku to 34:0 w meczu klasy A: KP Jaworzno - Tęcza Błędów.

Kaali-Europa

26.04.2012

Czwartek

Niemal idealnie okrągłe jezioro to jedna z największych atrakcji Estonii. Powstało, gdy w VII wieku przed naszą erą z siłą bomby jądrowej uderzył w ziemię meteoryt.Meteoryt o masie 400-10000 ton wszedł w ziemską atmosferę z północnego wschodu z prędkością 15-45 km na sekundę. W zderzeniu z atmosferą rozpalił się i rozpadł na kawałki na wysokości 5-10 km. Największy, o masie 20-80 ton z prędkością 10-20 kilometry na sekundę uderzył z ogromną siłą w dolomitowe skały. Siła wybuchu wynosiła ok. 80 TJ (teradżuli), czyli 20 kiloton trotylu. Taką moc miała bomba jądrowa zrzucona na Hiroszimę. W promieniu sześciu kilometrów las został spopielony. Pożary ogarnęły całą wyspę Saaremę.

Meteoryt wybił w ziemi krater o średnicy 110 metrów i głęboki na 22 m. Te 110 m to wartość średnia. Krater nie jest wszak idealnie okrągły i średnica waha się od 105 do 120 m. Osiem mniejszych odłamków uczyniło w promieniu kilkuset metrów kratery o średnicy 12-40 metrów i głębokości 1-4 m. Jeden z kraterów składa się z dwóch połączonych i ma długość 53 m. Eksplozja wyrzuciła dolomit, który utworzył wokół największego krateru wał wysokości 16 metrów.Reszta potężnego meteorytu spłonęła w atmosferze. Ale jego ślady są w okolicy. Niedawno osady w Kaali przebadał Grzegorz Uścinowicz, geolog z Poznania. Wyróżnił cztery rodzaje materii pochodzenia kosmicznego: kulki z tlenków żelaza z domieszką niklu, kulki węglowe, kulki krzemianowe oraz płytki z tlenków żelaza, ale bez domieszki niklu. To drobinki 50-200 mikrometrów (0,05-0,2 mm). Na podstawie znalezisk (największy kawałek meteorytu ma 38,4 g) znawcy określili, że był to oktaedryt gruboziarnisty (rodzaj meteorytu żelaznego).

Ciekawostka na dziś:

Pierwszy sezon ligi angielskiej w piłce nożnej rozegrano w 1888 roku.

Szklana Plaża-Ameryka Północna

25.04.2012

Środa

Niezwykła i zachwycająca. Kamienista plaża w Fort Bragg w Kalifornii, z daleko pozornie niczym się nie różni od innych tego typu zakątków. Jednak już kilka metrów przed samą plażą widać tysiące błyszczących, wielobarwnych kamieni, niespotykanych na żadnej innej plaży. Rzadkie  minerały? Nie, to tylko pozostałości po lokalnym wysypisku śmieci...Fragment wybrzeża w Fort Bragg w latach 50. minionego wieku, tuż po zakończeniu II wojny światowej, został przeznaczony na składowisko odpadów dla miejscowych. Przez 20 lat wyrzucano tam przeróżne śmieci i nikt nie troszczył się o środowisko, ani tym bardziej o konsekwencje. Na szczęście w tym przypadku sprawdziło się przysłowie, że nie ma tego złego, co by na dobre nie wyszło...

W latach 70. utworzono wprawdzie nowe wysypisko w innej lokalizacji, ale nie oczyszczono wybrzeża z zalegających pokładów odpadów. Brud i śmieci pozostawiono samym sobie. Ludzka lekkomyślności sięgnęła szczytów. Na szczęście Matka Natura sama zaczęła naprawiać błędy mieszkańców Fort Bragg. Szklane odpadki, które zalegały na wybrzeżu, szlifowane przez morskie fale przez okres 30 lat, nabrały łagodnych kształtów, a plaża dosłownie rozbłysła w promieniach.Lokalna społeczność zreflektowała się i oczyszczono plażę z pozostałych śmieci. "Szklana plaża" jest dziś jedną z atrakcji turystycznych. Dziś to także obszar objęty ścisłą ochroną i dlatego nie wolno zabierać kolorowych kamyczków na pamiątkę (które są przecież towarem deficytowym).

Ciekawostka na dziś:

Kanada posiada więcej jezior, niż wszystkie inne kraje razem wzięte. Znajduje się ich tam ok. 2 miliony.

Pamukkale-Azja

23.04.2012

Poniedziałek

Gorące źródła Pamukkale wypływają ze zbocza góry Cal Dagi w zachodniej Anatolii w Turcji. Woda o temperaturze 37°C wynosi na powierzchnię rozpuszczone sole wapnia, które wytrącając się, opadają w dolinę serią kaskad.

W każdej z ponad setki wapiennych teras zbiera się woda. Większość jest śnieżnobiała, niektóre mają jednak zabarwienie żółtawe lub brązowe. Niestety, zanieczyszczenia, będące konsekwencją ruchu kołowego, magą doprowadzić do zmatowienia tych kolorów.W pobliżu Pamukkale leżą ruiny Hierapolis, założonego w 190 r. p.n.e. Był to popularny rzymski kurort, w którym leczono choroby krążenia, choroby skórne oraz reumatyzm.

Ciekawostka na dziś:

Hawajski alfabet ma tylko 12 liter.

Wielka Rafa Koralowa-Australia

22.04.2012

Niedziela

Wielka Rafa Koralowa u wybrzeży stanu Queensland jest największą, najbardziej różnorodną i najpiękniejszą rafą kolarową na świecie. Jest też jedną z najmłodszych raf - niektóre jej odcinki liczą sobie tylko 500 tys. lat. Rozciąga się na długości ponad 2 tys. km, od miasta Brisbane do zatoku Papau.Budulcem rafy są szkielety martwych korali. Na Wielką Rafę Koralową składa się około 3 tys. raf i małych wysp koralowych o ogromnie zróżnicowanej powierzchni - od kilku zaledwie metrów do 50 km². Wielka Rafa Koralowa rozpościera się 330 km w głąb Pacyfiku. Całkowity jej obszar wynosi 259 tys. km².

Wielka Rafa Koralowa słynie z koralowców, chociaż stanowią one zaledwie 1/10 żyjących tu organizmów. Na rafie występują ich przynajmniej 350 gatunków o różnorodnym kształcie, rozmiarach i barwach. Wymagają one odpowiedniego środowiska. Rafy tworzą się tylko w słonych i ciepłych wodach (utrzymujących temperaturę nie mniejszą niż 22°C). Woda musi zawierać wystarczającą ilość tlenu, nie może więc to być woda stojąca i musi ona być wystarczająco czysta, aby szlam nie zablokował systemu trawiennego koralowca.

Ciekawostka na dziś:

W 1956 roku firma Ericsson wprowadziła pierwszy telefon bezprzewodowy o wadze 40 kg i wielkości walizki.

Palau-Australia

21.04.2012

Sobota

Palau to prawdziwy cud natury. Próżno szukać drugiego takiego miejsca na Ziemi. Nietknięte skarby natury tego miejsca, naturalne piękno, oddalenie od wszelkiej cywilizacji sprawiają wrażenie jakby dotarło się na koniec świata. Jest naturalnym miejscem dla tych wszystkich, którzy chcą się wyciszyć i obcować z przyrodą, ale również dla poszukiwaczy przygód i historyków.

Palau należy do Mikronezji i rozciąga się na długości 400 mil. Występuje tutaj prawdziwy cud natury zwany Rock Islands - są to wysepki w kształcie grzyba, które w większości są bezludne. Palau to nie tylko to co na powierzchni, ale i to co kryje się pod wodą. Terytoria Palau zostały uznane za nr 1 podwodnych cudów świata. To nigdzie indziej a właśnie na Palau kręcone były takie filmy jak “Titanic” czy “Tylko dla twoich oczu”.

Ciekawostka na dziś:

Najkrótsza wojna w historii była pomiędzy Zanzibar a Anglią, Zanzibar poddał się po 38 minutach.

Ayers Rock-Australia

20.04.2012

Piątek

Ta ognistoczerwona skała, znajdująca sią na australijskim Terytorium Północnym, jest górą wyspową. Uformowała się około 500 mln lat temu z warstw miękkiego piasku, zalegającego na dnie oceanu, który niegdyś pokrywał Australię. Nastpnie została wypiętrzona przez ruchy skorupy ziemskiej. Większa cząść skały znajduje się pod ziemią.

Piaskowiec, z którego zbudowana jest Rock Ayers, zawiera skaleń (minerał skałotwórczy) o czerwonawym zabarwieniu. Dzięki niemu Ayers Rock w zależności od pory dnia zmienia kolor z pomarańczowego na bursztynowy i karmazynowy.Z upływem czasu wiatr i woda wypłukały skałę. Dzisiaj spłaszczony wierzchołek wznosi się na 348 m ponad otaczającą go równinę. Obwód tego skalnego monolitu wynosi 9 km. Pokryty jest on wyżłobieniami, które powstały w wyniku działania wody, spływającej po zboczach i erodującej w różnym czasie skały o różnej twardości.

Ciekawostka na dziś:

Strusie jajo na miękko gotuje się 45min a na twardo 90min.

Wodospad Wiktorii-Afryka

19.04.2012

Czwartek

Jeden z najwspanialszych wodospadów świata, Wodospad Wiktorii, leży na rzece Zambezi, które stanowi granicę między Zambią a Zimbabwe. W górnym biegu rzeka płynie powoli przez szeroką, płytką dolinę. Już w odległości około 50 km od wodospadu dostrzec można unoszącą się w powietrzu na wysokość 300 m chmurę pyłu wodnego. Z daleka słychać łoskot przetaczającej się wody. Tubylcy nazywaja wodspad Mosi-oa-Tunja co znaczy dym, który grzmi.

Rzeka Zambezi przeciska się przez zagradzającą jej drogę głęboką rozpadlinę skalną, formując Wodospad Wiktorii. Rozpadlina powstała na skutek ruchów ziemi około 150 mln lat temu. W najszerszym miejscu wodospad mierzy 1690 m.Naprzeciwko skalnego urwiska, gdzie woda spada w dół, w odległości zaledwie 75 m wyrasta inny klif. Między nimi znajduje się wąski wąwóz, na którego dnie woda tworzy kipiel, zwaną Gotującym się Kotłem. W dalszym biegu rzeki, na przestrzeni 72 km, znajdują się liczne przełomy.

Ciekawostka na dziś:

Na świecie uprawianych jest około 10 tys. różnych odmian jabłek.

Skalna Fala-Australia Zachodnia 

18.04.2012 

Środa 

Nieopodal miasta Hyden, na obrzeżu rolniczego regionu w Australii Zachodniej, znajduje się ogromna formacja skalna, nazywana Hyden Rock. Na jej północnym krańcu wznosi się pochyła, stercząca 15 m nad otaczającą ją równiną skała, zwana Wave Rock (Skalną Falą). nadano jej taką nazwę, ponieważ przypomina zastygłą w bezruchu gigantyczną, załamującą się falę. ma ona 100 m długości.

Chociaż Wava Rock stoi na nagim, suchym lądzie, była ona dawniej (około 2,7 miliarda lat temu) prawdopodobnie częściowo zagrzebana. Woda przesiąkająca przez grunt spowodowała erozję niższych partii pionowej niegdyś skały.Później otaczający Wave Rock grunt został wymyty. Następnie wiatr ukształtował skałę, nawiewając piasek i pył oraz odsłaniając niższą warstwę i pozostawiając zakrzywiony wierzchołek. Minerały i związki chemiczne spływające z wodą deszczową po skale utworzyły czerwonawo-brązowe, czarne, żółte i szare pasy. Kolory te są szczególnie jaskrawe w porannym słońcu.

Ciekawostka na dziś:

Moskiewskie metro przewozi dziennie około 9 mln pasażerów.

Grobla Olbrzyma- Irlandia Północna

17.04.2012

Wtorek

Jest to oryginalna formacja skalna na wybrzeżu Irlandii Północnej. Odkryta została w roku 1692 przez ówczesnego biskupa miasta Derry.Składa się z około 37 tysięcy ciasno ułożonych kolumn bazaltowych, które uformowały się podczas erupcji wulkanicznej 50-60 mln lat temu. Powstanie takich kolumn związane jest ze spękaniami ciosowymi, powstałymi w trakcie stygnięcia lawy.          

                                                                        

                                                                                  Większość kolumn ma podstawę sześciokątną, choć niektóre mają mniej lub więcej boków. Najwyższe z kolumn mają około 12 metrów wysokości.Średnia szerokość bazaltów na tej drodze wynosi o. 46 cm, wysokość zaś 1 do 2 metrów. W najszerszym miejscu droga osiąga szerokość 180 metrów a w morze wchodzi na odległość 150 metrów.

Według irlandzkiej legendy Groblę wybudował olbrzym Finn MacCumhaill (Finn McCool), przywódca wojowniczej bandy Fianna, który chciał przejść do Szkocji suchą stopą i tam pokonać swojego odpowiednika. Jednak gdy przeszedł i zobaczył jak wielki jest szkocki olbrzym w panice uciekł i z pomocą swojej żony przebrał się za dziecko. Gdy szkocki olbrzym przybył do Irlandii i zobaczył "dziecko" przeraził się. Jeśli tak duże jest dziecko to jak wielki musi być dorosły. Uciekając do Szkocji po drodze porąbał Groblę by Irlandczyk nie mógł za nim wrócić.

Ciekawostka na dziś:

                                                                   Jednym ołówkiem można napisać średnio 30 tys. słów, albo narysować linię o długości 50 km.